روایت پیشرفت فناوری هسته ای ایران
افق تمدنی ایران برای خودکفایی در تولید و صادرات برق هسته ای
لینک وبسایت: باتوجه به گرایش کشورهای جهان در تولید برق از انرژی های پایدار و پاک و تاکید مقام معظم رهبری در خصوص تولید 20 هزار مگاوات برق هسته ای، کشورمان در دهه آتی خودکفایی در تولید و صادرات انرژی هسته ای را در دستور کار خود قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، تولید برق از سوخت های فسیلی به علت محدودیت منابع و آلودگی های محیط زیستی به تدریج درحال منسوخ شدن است و انرژی های پاک و پایدار برای تولید برق در کشورهای توسعه یافته جایگزین شده اند، که از این میان انرژی هسته ای اولویت اول قدرت های هسته ای برای تولید برق است، بگونه ای که ۴۴۵ رآکتور اتمی ۱۰ درصد برق جهان را تولید می کنند.
مسابقه کشورهای جهان در ساخت نیروگاه هسته ای
در آمریکا ۹۱.۵ گیگاوات انرژی برق توسط ۹۳ رآکتور در ۳۰ ایالت تولید می شود، این کشور بیش از ۳۰ درصد انرژی هسته ای جهان را تولید می کند. همین طور فرانسه تقریباً دوسوم برق خودرا از منابع هسته ای تولید می کند و به عبارتی همه ۱۰ قدرت هسته ای دنیا بر تولید برق هسته ای اهتمام ویژه دارند.
علاوه بر کشورهای فوق، اتحادیه اروپا چشم انداز سرمایه گذاری در نیروگاه های هسته ای در سطح کشورهای این اتحادیه را ۵۰۰ میلیارد یورو ترسیم کرده است. همین طور عربستان سعودی با داشتن ذخایر غنی نفتی، ساخت ۱۶ راکتور هسته ای را در دستور ساخت قرار داده است، فنلاند بزرگترین نیروگاه هسته ای جهان را با ظرفیت ۱۶۵۰ مگاوات تولید برق پاک با هزینه ۱۰ میلیارد یورویی در سال ۱۴۰۰ راه اندازی نمود.
جلوگیری ۸ درصدی از انتشار گازهای گلخانه ای با انرژی هسته ای
در ارتباط با مزیت انرژی هسته ای نسبت به سوخت های فسیلی می توان اشاره نمود، یکی از دلیلهای گرمایش زمین، وجود گازهای گلخانه ای و آلاینده است که از طرف صنایع مختلف تولید می شود. این در حالیست که، نیروگاه های اتمی به علت اینکه با ترکیب اکسیژن محصول احتراقی تولید نمی کنند و نوع تامین انرژی در این مراکز نیازی به اکسیژن ندارد، تولیدکننده گازهای آلاینده نیستند، ازاین رو نیروگاه های اتمی نقش مهمی در کاهش گرمایش زمین دارند، هم اکنون نیروگاه های هسته ای جهان از انتشار ۸ درصد گازهای گلخانه ای به فضا جلوگیری می کنند.
با وجود بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری اولیه نیروگاه های هسته ای در مقایسه با نیروگاه های فسیلی، مزایای قابل ملاحظه ای در انرژی هسته ای وجود دارد نظیر طول عمر بیشتر(تا ۸۰ سال)، هزینه های پایین سوخت، صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، تامین بار پایه شبکه برق و کاربردهای جانبی همچون تولید هیدروژن و آب شیرین، که در مقایسه با دیگر انتخابهای انرژی، اهمیت بیشتری به انرژی هسته ای می بخشد.
مزیت انرژی هسته ای حتی بر انرژی های تجدیدپذیر
البته هزینه اولیه ساخت نیروگاه های هسته ای هم به سادگی بازگشت پذیر است. بعنوان مثال یک نیروگاه هزار مگاواتی هسته ای در کمتر از ۶ سال می تواند با فروش برق تولیدی کلیه هزینه های سرمایه گذاری اولیه را استحصال کند. این در شرایطی است که برای تولید هزار مگاوات برق چیزی در حدود ۳.۱۲۵ میلیون پنل خورشیدی و یا ۴۳۱ توربین بادی در مقیاس کاربردی مورد نیاز است که برای این کار به زمینی بسیار وسیع نیاز است.
در نتیجه؛ هزینه - فرصت نیروگاه هسته ای از نیروگاه های حرارتی بسیار کمتر است. از جانب دیگر، راه اندازی نیروگاه های هسته ای کشور ما را از مصرف بیش از اندازه منابع فسیلی نجات می دهد، بگونه ای که گاز طبیعی به تنهایی ۷۰ درصد از سبد مصرف انرژی کشور را تشکیل می دهد و وابستگی بیش از اندازه به گاز برای تامین برق کشور، به احتمال فراوان در آینده نزدیک برای کشور مشکل آفرین بوده و از دیدگاه پدافند غیرعامل، وابستگی به یک منبع انرژی به مسأله ای بحرانی تبدیل خواهد شد.
عهدشکنی شرکتهای خارجی برای ساخت نیروگاه هسته ای بعد از انقلاب
با عنایت به مطالب فوق، فناوری هسته ای در کشور ما نیز جزو اولویت ها بوده و پروژه های آن از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شروع شده است، به نحوی که در ۱۴ اسفند ۱۳۳۵ موافقت نامه همکاری بین دولت آمریکا و ایران راجع به استفاده های غیرنظامی از انرژی اتمی امضاء شد. به موازات این موافقت نامه، انستیتو علوم هسته ای که تحت نظارت سازمان مرکزی پیمان سنتو بود از بغداد به تهران منتقل شد و دانشگاه تهران مرکزی را تحت عنوان مرکز اتمی دانشگاه تهران برای آموزش و پژوهش هسته ای پایه گذاری کرد.
سپس "آیزنهاور" رییس جمهور وقت آمریکا جهت تبلیغ طرح خود(اتم برای صلح) یک رآکتور اتمی کوچک به ایران داد، به نحوی که ظرفیت این رآکتور ۵ مگاوات بود و با ۵۸۴.۵ کیلوگرم سوخت اورانیوم غنی شده ۹۳ درصد تا سال ۱۳۵۷ کار می کرد. از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ قرارداد ساخت هشت نیروگاه اتمی بین سازمان انرژی اتمی و پیمانکاران خارجی از کشورهای انگلستان، کانادا، هند، استرالیا، آلمان و آمریکا به امضاء رسید، اما همه آنها با وجود دریافت مبلغ قرارداد، از انجام تعهدات خود بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سر باز زدند، که پروژه های زیر همچون برنامه های مطرح بود:
۱)نیروگاه اتمی بوشهر(دو واحد): قرارداد ساخت این دو واحد هر یک با قدرت ۱۳۰۰ مگاوات با شرکت آلمانیKWU منعقد گردید، از زمان انعقاد تا هنگام تعلیق قرارداد توسط آلمان ها در ۱۳۵۸، کارهای ساختمانی واحد یک این نیروگاه حدود ۸۰ درصد و کارهای برقی و مکانیکی آن نیز حدود ۶۰ درصد انجام شده بود.
۲)نیروگاه اتمی کارون(دو واحد): مذاکرات ساخت این دو واحد هر یک با قدرت ۹۵۰ مگاوات با شرکت فرانسوی فراماتوم انجام شده بود و مقاوله نامه های این واحدها با شرکت مذکور به امضاء رسید، مکان نیروگاه در نزدیکی دارخوین تعیین شده بود، اما به عاقبت نرسید.
۳)نیروگاه اتمی اصفهان(دو واحد): موافقت نامه ساخت این دو واحد نیروگاهی هر یک با قدرت ۱۲۹۰ مگاوات با شرکت آلمانی KWU به امضاء رسید، اما به عاقبت نرسید.
۴)نیروگاه اتمی ساوه(دو واحد): موافقت نامه ساخت این دو واحد نیروگاهی نیز هر یک با قدرت ۱۲۹۰ مگاوات با شرکت آلمانی KWU به امضاء رسید، اما به عاقبت نرسید.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و سرنگونی رژیم پهلوی، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت همچنان به عضویت و پایبندی خود به NPT، موافقت نامه‌ی پادمان و اساسنامه‌ی آژانس بین المللی انرژی هسته ای ادامه دهد، اما کشورهای طرف قرارداد فناوری صلح آمیز هسته ای ایران در پیش از انقلاب اسلامی مثل آلمان، فرانسه، انگلیس و غیره نسبت به اجرای قراردادهای منعقده که قانونی و تحت نظارت آژانس بود و حتی مبالغ آنرا نیز دریافت کرده بودند، استنکاف کردند.
از اقدامات خرابکارانه تا ترور دانشمندان هسته ای
دی ماه سال گذشته(۱۴۰۲) روزنامه "ولکس کرانت" هلند فاش کرد که دو سرویس اطلاعاتی هلند(AIVD و MIVD) در سال ۲۰۰۸ به دستور سازمان اطلاعات ایالات متحده آمریکا (CIA)، عامل نفوذی را برای عملیات خرابکارانه در تاسیسات هسته ای نطنز استخدام کرده اند. بگفته این روزنامه، یک مرد ۳۶ ساله هلندی به نام "اریک وان سابن" به مجتمع هسته ای زیرزمینی نطنز نفوذ کرده و تجهیزات آلوده به ویروس بسیار پیچیده "استاکس نت" را نصب کرده است.
وجود تاسیسات هسته ای نطنز یا مجتمع شهید احمدی روشن، نخستین بار در سال ۲۰۰۲ توسط سازمان مجاهدین خلق(منافقین) افشا شده است، این تأسیسات از سال ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰، هدف ۵ مورد حمله تخریبی گسترده قرار گرفته است.
در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۴۰۰ نیز عملیات خرابکارانه دیگری در بخش برق تأسیسات هسته ای نطنز رخ داد. این تأسیساتِ غنی سازی که قسمتی از آن در عمق ۴۰ - ۵۰ متری زمین قرار دارد، یکی از تأسیسات هسته ای ایران است که تحت نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد. شبکهٔ دولتی کان رژیم غاصب اسرائیل روز یکشنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ اطلاع داد که حادثه در تأسیسات اتمی نطنز، نتیجه «حملهٔ سایبری این کشور به ایران» بوده است.
در کنار تحریم های همه جانبه و ظالمانه، اقدامات خبیثانه و خرابکارانه ایالات متحده آمریکا و هم پیمانانش و رژیم صهیونیستی، تنها به تاسیسات هسته ای کشورمان محدود نبوده است، بلکه استکبار جهانی، نخبگان اتمی کشورمان مانند شهیدان «اردشیر حسین پور»، «مجید شهریاری»، «مصطفی احمدی روشن»، «مسعود علی محمدی»، «داریوش رضایی نژادـ»، «رضا قشقایی فرد» و «محسن فخری زاده مهابادی» را هم آسمانی کرده اند، اما نه فقط توسعه فناوری هسته ای ما تعطیل و یا حتی محدود نشده است بلکه این چرخه تا خودکفایی کامل در تولید نیروگاه و فرآورده های صلح آمیز هسته ای ادامه دارد.
تولید برق هسته ای در بوشهر با همکاری روسیه
در این وضعیت، جمهوری اسلامی ایران که به دنبال خودکفایی در تولید برق هسته ای بود، ساخت و توسعه ی نیروگاه های اتمی برمبنای نیاز کشور را در سال ۱۳۸۴ بر اساس تولید ۲۰ هزار مگاوات برق در مجلس شورای اسلامی تصویب کرد، سپس در دی ماه ۱۳۷۳ قرارداد تکمیل واحد یک نیروگاه اتمی بوشهر بصورت مشارکتی بین ایران و روسیه منعقد گردید.
راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر بارها به علت فشارهای سیاسی آمریکا و برخی کشورهای غربی به تأخیر افتاد، تا اینکه عاقبت در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۹۰ واحد یک این نیروگاه طی مراسمی با حضور رییس سازمان انرژی اتمی کشورمان، رییس روس اتم و وزیر انرژی روسیه به شبکه برق سراسری کشور متصل شد، ازاین رو ایران سی ویکمین کشور دنیاست که به تولید برق هسته ای می پردازد.
خودکفایی در سوخت هسته ای مقدمه ابرپروژه اتمی کشور
برنامه کلان دیگر در توسعه ی هسته ای ایران، خودکفائی در زمینه‌ی تولید سوخت هسته ای برای انواع نیروگاه های اتمی است، بگونه ای که فعالیتهای چرخه‌ی سوخت هسته ای از اکتشاف و استخراج اورانیوم، فرآوری ترکیبات اورانیوم، غنی سازی اورانیوم و ساخت مجموعه‌ی سوخت را شامل می شود.
در همین راستا، پروژه ساغند یزد نمود عینی فعالیت در زمینه استحصال اورانیوم از منابع طبیعی است. تأسیسات موجود در این کارخانه، اورانیوم را از عمق ۳۵۰ متری استخراج کرده و سپس در منطقه‌ی اردکان یزد بعد از اعمال فرایندهای مختلف شیمیایی و فیزیکی به کیک زرد تبدیل می کند. همین طور آنچه در اصفهان تحت عنوان پروژه‌ی UCF انجام می گیرد، تبدیل کیک زرد به هگزافلوراید اورانیوم (UF۶)، اورانیوم فلزی و اکسید اورانیوم است. UF۶ خوراک اصلی کارخانه غنی سازی در نطنز است، برای تولید میله‌ی سوخت نیز کارخانه‌ی ZPP در اصفهان درحال ساخت است.
«ساخت ۵ نیروگاه ساحلی اتمی در دستور کار سازمان انرژی هسته ای ایران»
«محمد اسلامی»، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان ۱۸ آبان ۱۴۰۲ از آخرین وضعیت تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته ای در کشور اطلاع داد و اعلام نمود که جانمایی ساخت ۵ نیروگاه برق هسته ای در شهرهای ساحلی مشخص شده است،. وی ۳ اسفند ۱۴۰۳ نیز اعلام نمود که اولین مرحله خاک برداری نیروگاه اتمی ۳۰۰ مگاواتی کارون (دارخوین) به پایان رسیده است و پاییز ۱۴۰۳ فاز دو ساخت این نیروگاه با انجام بتن ریزی شروع خواهد شد.
همین طور وی در جدید ترین گفت و گویی که با صداوسیما داشت، از ورود دو نیروگاه هزار مگاواتی دیگر به مدار در ۵ سال آینده اطلاع داد و ساخت نیروگاه «ایران هرمز» در سواحل مکران را نیز همچون الزامات توسعه ای خواند و خاطرنشان کرد که کشور از رهاورد این نیروگاه در یک افق کمتر از ۱۵ ساله، به ۵ هزار مگاوات برق دست خواهد یافت.
۱۶ پروژه موفق سازمان انرژی اتمی ایران
جمهوری اسلامی ایران در کنار برنامه ریزی عملیاتی برای ایجاد نیروگاه و تولید سوخت هسته ای، با تشکیل مراکز و لابراتوار های مختلف تحقیقاتی، تولیدی و خدماتی در استفاده ی صلح آمیز از انرژی هسته ای در حوزه های مختلف نیز اهتمام کامل ورزیده است که قسمتی از مهم ترین فعالیتهای سازمان انرژی اتمی در این عرصه ها عبارتند از:
۱)تولید رادیوایزوتوپ های مختلف؛
۲)تولید رادیوداروهای مختلف؛
۳)تولید انواع کیت های رادیودارویی؛
۴)تولید گندم موتانت و غیرموتانت، جو موتانت و غیرموتانت و پنبه‌ی موتانت؛
۵)اصلاح گونه های کشاورزی با استفاده از روش های هسته ای؛
۶)پرتودهی برای پیشگیری از ضایعات کشاورزی؛
۷)تولید نوارها و غلاف های پلیمری قابل انقباض حرارتی.
۸)تولید سیستم شمارش هسته ای با آشکارساز گایگر؛
۹)تولید مولد پالس هسته ای؛
۱۰)تولید دزیمتر جیبی و دزیمتر دیجیتال دستی؛
۱۱)استریلیزاسیون محصولات بهداشتی؛
۱۲)تولید انواع لیزرهای موردنیاز؛
۱۳)نشت یابی در لوله های انتقال نفت با استفاده از تکنیک کاربرد ردیاب های پرتوزا؛
۱۴)طراحی و ساخت لامپ های نوری (بتالایت) برای کاربردهای مختلف؛
۱۵)طراحی و ساخت سیستم هسته ای برای اندازه گیری خاکستر زغال سنگ جهت نشان دادن میزان مصرف زغال سنگ در صنایع کشور؛
۱۶)انجام پژوهش جهت تهیه‌ی واکسن دامی با استفاده از روش های هسته ای.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب