گزارشی از عملكرد نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳
ایران جزء ۱۰ کشور درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی
لینک وبسایت: تا انتهای سال 2023، ایران یکی از 10 کشوری بود که درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی جدید بوده اند و این راکتورها برای اهداف گوناگونی همچون آزمایش مواد و تولید رادیوایزوتوپ های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.
امیرعباس محمدی کوشکی، سرپرست تیم اختراعات ایران و عضو رسمی ویکی آمار سازمان ملل متحد در گفت و گو با ایسنا، اظهار داشت: با شروع نشست اجلاس عمومی آژانس جهانی انرژی اتمی در وین در هفته گذشته، گزارشی از عملکرد نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳ و گزارش بازنگری فناوری های هسته ای ۲۰۲۴ منتشر گردید و در همین خصوص کارگروه آمار و پژوهش های بین الملل تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران به تجزیه و تحلیل اطلاعات ایران در این گزارش ها پرداخته است.
وی ادامه داد: یکی از با اهمیت ترین مسائلی که اینروزها آژانس دنبال می کند، نقش و تاثیر هوش مصنوعی در صنعت هسته ای و توسعه عملکرد نیروگاه های هسته ای است. بر این اساس سهم انرژی هسته ای در کل تولید برق در سال ۲۰۲۳ نیز مورد بررسی قرار گرفت و فرانسه با ۶۴.۸ درصد نخستین کشور، اسلواکی با ۶۱.۳ درصد دومین کشور و اوکراین با ۴۹ درصد سومین کشور دراین زمینه رده بندی شدند و ایران در این بین با ۱.۷ درصد در جایگاه ۳۱ قرار گرفته است.
محمدی با اشاره به اینکه نیروگاه هسته ای بوشهر به عنوان نخستین نیروگاه هسته ای ایران، از سال ۲۰۱۱ به شبکه برق کشور متصل شد و در سال ۲۰۱۳ به بهره برداری تجاری رسید، افزود: این نیروگاه با ظرفیت الکتریکی خالص ۹۱۵ مگاوات (MWe) نقش مهمی در تامین انرژی کشور ایفا می کند.
عضو رسمی ویکی آمار سازمان ملل متحد با اشاره به میزان خاموشی های نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳ تصریح کرد: برمبنای آمارهای انتشار یافته میزان خاموشی ها به این شرح بوده است:
* کل ساعات خاموشی: ۲۱۵۵ ساعت (تقریباً ۹۰ روز)
* خاموشی برنامه ریزی شده: ۲۱۳۱ ساعت
* خاموشی اجباری: ۲۳ ساعت
* خاموشی خارجی: ۱ ساعت
به گفته ی ایشان، بیشترین زمان خاموشی ها ناشی از برنامه های تعمیرات و نگهداری دوره ای بود که برای حفظ ایمنی و کارآیی نیروگاه ضرورت دارد. سایر دلیلهای شامل مسائل فنی و محدودیت های شبکه برق می شود.
ایران جزء ۱۰ کشور در ساخت راکتورهای تحقیقاتی در سال ۲۰۲۳
محمدی افزود: در گزارش بازنگری فناوری هسته ای ۲۰۲۴، چندین بخش به ایران اختصاص داده شده است که به وضعیت برنامه های هسته ای و پروژه های تحقیقاتی ایران پرداخته است که شامل «راکتورهای تحقیقاتی»، «برنامه های توسعه انرژی هسته ای» و «نیروگاه های هسته ای» می شود.
وی با اشاره به گزینه «راکتورهای تحقیقاتی» گفت: تا انتهای سال ۲۰۲۳، ایران یکی از ۱۰ کشوری بود که درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی جدید بودند. این راکتورها برای اهداف گوناگونی همچون آزمایش مواد و سوخت های هسته ای و همین طور تولید رادیوایزوتوپ های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند. این راکتورهای تحقیقاتی بخش مهمی از توانایی های فنی و علمی ایران در حوزه فناوری هسته ای را نشان می دهند و امکان انجام آزمایش های پیشرفته را فراهم می کنند.
محمدی با اشاره به «برنامه های توسعه انرژی هسته ای» اظهار داشت: ایران در بین کشورهای درحال توسعه انرژی هسته ای قرار دارد و برنامه های خودرا برای بسط ظرفیت تولید انرژی هسته ای ادامه می دهد. آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بطور فعال از ایران در این راه حمایت کرده و به توسعه زیرساخت های هسته ای لازم در این کشور کمک می نماید. این حمایت شامل همکاریهای فنی و مشاوره های تخصصی در حوزه ایمنی، امنیت و مدیریت چرخه سوخت هسته ای است.
عضو ویکی آمار سازمان ملل درباره ی «نیروگاه های هسته ای» گفت: ایران جزء کشورهایی است که برنامه های گسترده ای برای ساخت نیروگاه های جدید هسته ای دارد. علاوه بر کشورهای دیگر مانند پاکستان، رومانی و اسلواکی، ایران نیز درحال آماده سازی زیرساخت های لازم برای اجرای این پروژه ها است. این برنامه ها به ایران کمک می کنند تا ظرفیت تولید انرژی هسته ای خودرا افزایش داده و به اهداف بلندمدت خود در حوزه تامین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی برسد.
وی اشاره کرد: این گزارش نشان میدهد که ایران بطور جدی بدنبال توسعه فناوری هسته ای خود در حوزه های مختلف همچون راکتورهای تحقیقاتی و نیروگاه های هسته ای است و همکاریهای بین المللی برای دستیابی به این اهداف ادامه دارد.
عضو ویکی آمار سازمان ملل تصریح کرد: استفاده از هوش مصنوعی (AI) در نیروگاه های هسته ای مانند نیروگاه بوشهر می تواند تأثیرات مثبت قابل توجهی در بهبود کارایی، ایمنی و مدیریت عملیات داشته باشد.
محمدی در ادامه به چند مورد از تأثیرات بالقوه هوش مصنوعی در این نیروگاه اشاره و اظهار داشت: بهبود عملیات و راندمان، پیش بینی و مدیریت نگهداری پیشگیرانه، افزایش ایمنی و کاهش ریسک، بهینه سازی مدیریت انرژی، تحلیل داده های عملیاتی و تصمیم گیری، آموزش و شبیه سازی پیشرفته، کاهش هزینه ها و پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو همچون موارد این تاثیرات هستند.
وی با اشاره به «بهبود عملیات و بهره وری» اظهار داشت: هوش مصنوعی می تواند با تحلیل داده های عملیاتی نیروگاه به بهینه سازی فرآیندهای تولید برق کمک نماید. بوسیله یادگیری ماشین و تحلیل داده ها، AI می تواند الگوهای عملکرد را شناسایی کرده و نقاط ضعف یا موارد نیازمند بهینه سازی را مشخص نماید. این امر می تواند به بهبود فاکتور بهره برداری (OF) و کاهش مصرف سوخت منجر شود.
محمدی درباره ی پیش بینی و مدیریت نگهداری پیشگیرانه، اظهار کرد: یکی از چالش های اصلی در مدیریت نیروگاه های هسته ای، نگهداری و تعمیر تجهیزات است. هوش مصنوعی می تواند با استفاده از داده های حسگرها و سیستم های پایش وضعیت تجهیزات، خرابی های احتمالی را پیش بینی کرده و نیاز به تعمیرات را پیش از وقوع مشکلات اساسی تشخیص دهد. این رویکرد نگهداری پیشگیرانه می تواند موجب کاهش خاموشی های الزامی و افزایش زمان کارکرد ایمن نیروگاه شود.
وی درباره افزایش ایمنی و کاهش ریسک اشاره کرد: ایمنی در نیروگاه های هسته ای از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند بصورت مداوم داده های ایمنی را رصد کرده و شرایط غیرعادی را شناسایی کنند. در مواقع بحرانی، AI می تواند با تحلیل سریع داده ها، به تصمیم گیری های اضطراری کمک نماید و بوسیله شبیه سازی های پیشرفته، اقدامات لازم برای جلوگیری از حوادث را عرضه نماید. به این ترتیب، خطرات ناشی از خطاهای انسانی یا حوادث فنی کاهش پیدا می کند.
عضو ویکی آمار سازمان ملل با اشاره به بهینه سازی مدیریت انرژی، گفت: سیستم های هوش مصنوعی قادرند با تحلیل تقاضای برق و شرایط عملیاتی نیروگاه، پروسه تولید انرژی را بهینه سازی کنند. این سیستم ها می توانند با پیش بینی تغییرات در مصرف انرژی و هماهنگی با سایر منابع انرژی، عملکرد نیروگاه را بهبود بخشند و از نوسانات ناگهانی در شبکه برق جلوگیری نمایند.
سرپرست تیم اختراعات ایران درباره ی تحلیل داده های عملیاتی و تصمیم گیری نیز تصریح کرد: نیروگاه های هسته ای داده های عملیاتی زیادی تولید می کنند که تحلیل آنها بصورت دستی بسیار دشوار است. هوش مصنوعی می تواند این داده ها را تحلیل کرده و اطلاعات مفیدی درباره ی عملکرد نیروگاه عرضه نماید. از این طریق، مدیران نیروگاه می توانند تصمیم گیری های آگاهانه تری در مورد عملیات، نگهداری و ارتقاء سیستم ها داشته باشند.
محمدی با اشاره به آموزش و شبیه سازی پیشرفته بعنوان یکی از تأثیرات بالقوه هوش مصنوعی در نیروگاه بوشهر، اظهار داشت: یکی از کاربردهای دیگر هوش مصنوعی، ایجاد محیط های شبیه سازی برای آموزش کارکنان است. با استفاده از شبیه سازهای مبتنی بر AI، می توان سناریوهای مختلف عملیاتی و بحرانی را برای تمرین و آموزش کارکنان ایجاد کرد. این آموزش ها موجب افزایش سطح آمادگی کارکنان در برخورد با شرایط غیرعادی و بهبود تصمیم گیری در وضعیت اضطراری می شود.
وی درباره کاهش هزینه ها اشاره کرد: با بهینه سازی عملیات و نگهداری بوسیله هوش مصنوعی، هزینه های در رابطه با تعمیرات، خاموشی های برنامه ریزی نشده و مدیریت انرژی کاسته می شود. این امر می تواند به افزایش سودآوری نیروگاه و کاهش هزینه های تولید برق منجر شود.
عضو ویکی آمار سازمان ملل در آخر با درباره ی پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو گفت: در نیروگاه های هسته ای، مدیریت صحیح مواد رادیواکتیو و زباله های هسته ای از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هوش مصنوعی می تواند در پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو، خصوصاً در فرآیندهای در رابطه با سوخت گذاری و دفع پسماند، مورد استفاده قرار گیرد و به کاهش ریسک های زیست محیطی کمک نماید.
منبع: linkwebsite.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب